ÜLKEMİZDE KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARININ KRONOLOJİSİ

tarafından elif azbent C.tesi Kas. 28, 2009 3:20 pm

A).OSMANLI DEVLETİ ZAMANINDA;

1727 İlk resmi matbaa kuruldu
1831 Takvim-i Vekayi adlı ilk resmi gazete çıkarıldı
1840 İlk sivil gazete Ceride-i Havadis çıkarıldı
1855 Telgraf kullanılmaya başlandı
1860 Tercüman-ı Ahval gazetesi çıkarıldı
RESMÎ MATBAANIN KURULUŞU

Osmanlı Devletinde resmî matbaanın kuruluşunun tarihi 1727’dir. Sait Efendi ve İbrahim müteferrika tarafından Lale devrinde kurulan matbaada ilk olarak 1729’da Vankulu Lügatı basılmıştır.
TAKVİM-İ VEKAİ

1 Kasım 1831,ilk Türkçe gazete Takvim-i Vekai'nin yayına başladığı gün. Ancak Takvim-i Vekai arada tek tük haber verse de esas olarak bugünkü Resmi Gazete'ydi.
CERİDE-İ HAVADİS

Ardından Ceride-i Havadis (1 Ağustos 1840) geldi. Onun da yayıncısı İngiliz Herald gazetesinin İstanbul muhabiri William Churchill adında bir yabancıydı ve hazine'den aldığı ödenekle “yarı-resmi” gazete olarak yayımladı Ceride'yi. Bu arada azınlıklar peş peşe kendi gazetelerini çıkarmaya başladılar. 1860'ta piyasada Türkçe olmayan on üç gazete vardı.
İLK TELGRAF

İlk telgraf, 1832 yılında Samuel Morse tarafından yapılmış, ilk telgraf haberleşmesi de, 1837 yılında gerçekleşmiştir. Telgraf, 1844 yılından sonra da bir haberleşme vasıtası olarak kullanılmağa başlanmıştır.
Telgrafın esası, bir elektro mıknatıstır. Bu elektro mıknatıs, bir bataryaya bağlanarak, bir devre meydana getirilir. Devre, bir anahtarla kapanınca elektro mıknatıs harekete geçer ve küçük bir madensel parçayı oynatır.
Osmanlı'da ilk telgraf görüşmesi 1855’de Sultan Abdülmecit döneminde yapıldı. İstanbul-Edirne, İstanbul-Şumnu hattının tamamlanmasıyla ilk telgraf Şumnu'dan İstanbul'a gönderildi. Kırım Savaşı'ndan bilgi veren telgrafta, Müttefik askerleri Sivastopol'a girmişlerdi. yazılıydı. Türk birlikleri de müttefikler arasındaydı.
TERCÜMAN-I AHVAL

Bugün bildiğimiz manada ilk gazeteyi Agâh Efendi çıkardı. Agâh Efendi'nin gazete çıkarma fikrine Paris'te bulunduğu günlerde karar vermişti.1860'ta memuriyetten ayrılıp Şinasi'yle birlikte Tercüman-ı Ahval'i yayımlamaya başladı. (21 Ekim 1860) Önceleri haftada iki gün yayımlanıyordu, sonra günaşırı çıkmaya başladı. Altı ay Şinasi ve Agâh Efendi birlikte omuzladılar yükü. Şinasi daha sonra ayrılarak Tasvir-i Efkâr'ı yayımladı
B).KURTULUŞ SAVAŞI VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİNDE;

14 Eylül 1919 İrade-i Milliye gazetesi çıkarıldı
10 Ocak 1920 Anadolu Ajansı kuruldu (A.A)
7 Ekim 1920 Ceride-i Resmiye (Resmi Gazete )çıkarıldı
1925 Telsiz Telgraf hakkında kanun çıkarıldı
1927 Telsiz Telgraf vericileri hizmete girdi
6 Mayıs 1927 İstanbul Radyosu yayına başladı
Kasım 1927 Ankara Radyosu yayına başladı
1 Mayıs 1964 TRT kuruldu
13 Nisan 1994 Radyo Televizyon üst kurulu (RTÜK) kuruldu
ATATÜRK VE İLETİŞİM;

İRADE-İ MİLLİYE’NİN ÇIKARILMASI (14 EYLÜL 1919)

Kurtuluş Savaşımızın ilk ve tek Milli Kongresi olan Sivas Kongresi’nde(4-11 Eylül 1919) İrade-i Milliye Gazetesi’nin kurulması kararlaştırıldı. O sıralarda Anadolu’da olup biten olayları işgalci kuvvetlere ait İngiliz, Fransız, İtalyan ve Yunan gazeteleri tüm dünyaya yanlış aktarıyor ve dünya insanlarını yanlış bilgilendiriyordu.Anadolu’da işgalci kuvvetlerin yapmış oldukları haksız işgal ve insanlık dışı davranışlar hakkında hem kendi milletimize hem de tüm dünya insanlarına doğru bilgiler vermek amacının yanı sıra Kurtuluş Savaşı konusunda Türk Milleti’ni bilinçlendirmek ve örgütlemek amacıyla Sivas Kongresi’nde İrade-i Milliye isimli bir gazetenin kurulması kararlaştırılmış ve kurulmuştur. İlk başyazısı Mustafa Kemal Paşa tarafından dikte edilmiştir. Milli mücadele döneminde salı ve cuma günleri hariç her gün yayımlanan ve Heyet-i Temsiliye adına Selahattin Ulusalerk'in imtiyaz sahipliğini yaptığı gazetenin ilk sayısında, Büyük Önder Mustafa Kemal ******'ün direktifiyle Sivas Kongresi'ne İstanbul delegesi olarak katılan gazeteci İsmail Hami (Danişmend) tarafından kaleme alınan yazılar, milli mücadele hareketinin sesi olmuştu. Ancak 19 sayı yayınlanabilmiş, daha sonra Ankara’da “Hâkimiyet-i Milliye” ve Ulus gazetesi olarak yayınına devam etmiştir.1922 yılının Mart ayında kapanmıştır. İrade-i Milliye, Millî Mücadelenin ilk bayrak gazetesidir.
HÂKİMİYET-İ MİLLİYE’NİN YAYINLANIŞI (10 OCAK 1920)

******, “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi Reisi” olarak 27 Aralık 1919 günü Ankara’ya geldikten ve Keçiören’deki Ziraat Mektebi’ne yerleştikten iki gün sonra, bir gazete çıkartmağa karar vermişti. Ankara’da Heyet-i Temsiliye’nin yayın organı olabilecek bir gazetenin çıkması gerekiyordu. ******, Sivas’ta yayınladığı (İrade-i Milliye) gazetesinin adını bu kez Ankara’da (Hakimiyet-i Milliye) olarak devamını istedi. Gazetenin adı (Hakimiyet-i Milliye) olmuştu. Ankara Vali Vekili defterdar Yahya Galip bu izni kolayca verdi. Gazetenin sahipliği ve yazı işleri Müdürlüğü Recep Zühdü (Soyak) a verildi.
ANADOLU AJANSI (6 NİSAN 1920)

Türkiye Cumhuriyeti'nin resmî ajansı (A.A.)’dır.
Mustafa Kemalin emriyle Yunus Nadi ve Halide Edip Adıvar gibi Cumhuriyet tarihinin aydınları tarafından “Kuvay-i Milliye” davasını bütün memlekete ve dünyaya duyurmak amacıyla 6 Nisan 1920’de kurulmuştur. Millî Mücadele günlerinin çok zor şartlar içinde işe başlayan Anadolu Ajansı, İstiklâl Savaşı boyunca çeşitli illerimizde kurduğu irtibat memurlukları aracıyla, ulusal birliği tehlikeye düşürecek iç ve dış yayınlara karşı halkı uyarmak,ulusal kurtuluşu sağlayacak TBMM kararlarını günü gününe halka ulaştırmak suretiyle halkla hükümet arasında bağlantıyı sağlamakla görevlendirilmiştir.
Ayrıca Londra, Paris, Viyana, Berlin, Cenevre ve Birleşik Amerika'daki elçiliklerle de bunları dünyaya duyurmuştur. Bu tarihten sonra Anadolu Ajansı çalışma alanını ve şartlarını geliştirmiş, çeşitli dünya ajansları ile anlaşmalar yaparak haber alma kaynaklarını dünya çapında genişletmiş; memleket haberlerini, bu ajanslar aracıyla bütün dünyaya duyurmak imkânını sağlamıştır.
Almanca, İngilizce Fransızca gibi dillerle hazırlanan haberleri anlaşmalı haber ajanslarına ulaştırarak Türkiye ile ilgili haberlerin en doğru şekilde diğer ülkelerin basınında yer almasını sağlamaktadır.
CERİDE-İ RESMİYE(RESMİ GAZETE) (07 EKİM 1920)

Ankara’da kurulan T.B.M.M. Hükümetinin resmi gazetesi olarak 07.10.1920 tarihinde yayınlanmaya başlanan Ceride-i Resmiye, Takvim-i Vakayi’nin devamı olarak kabul edilmektedir.
Ceride-i Resmiye adı 1922’de Resmi Ceride olmuştur. Resmi Ceride adı da 1928 tarihinde Resmi Gazete olmuş ve o tarihten beri bu ad ile yayınlanmaktadır.
TELGRAF VE TELEFON KANUNUNUN ÇIKARILMASI

Kurtuluş savaşı sırasında iletişimin önemi anlaşışmış ve bu boşluğu doldurmak için 1925 de Telsiz Tesisi Hakkında Kanun adlı bir yasa çıkarılarak Türkiye genelinde bir telsiz şebekesi kurulması ön görülmüştür.
1927 de hizmete giren telsiz-telgraf vericileriyle Berlin, Newyork, Moskova, Tahran, Viyana, Londra gibi merkezlerle bağlantı kurulmuştur.
TÜRKİYE RADYO TELEVİZYON KURUMUNUN KURULMASI

6 Mayıs 1927 yurdumuzda ilk radyo yayınları başladı.
18 Ocak 1937’de ******’ün emri ile Ankara radyosu yayınına başladı.
1 MAYIS 1964 TRT kuruldu. İlk genel müdürü Ayhan ÖZTRAK oldu.
31 Ocak 1968‘de TRT Ankara televizyonu deneme yayınlarına başladı.
1 Temmuz 1984‘te TRT televizyonu programlarının tümü renkli ve stereo olarak yapılmaya başladı.
TRT 1 radyoları 24 saat kesintisiz yayına başladı.
1986’da TRT 2 yayına başladı.
1989’da TRT 3(TRT GAP) yayına başladı.
1190’da Telegün ismiyle teleteks yayınları devreye girdi.Aynı yıl TRT + yayına başladı.
1992’de TRT İNT ve TRT AVRASYA yayına girdi.
12 Nisan 1999 TRT İnternet sitesi trt.net yayına başladı
TRT 1,TRT 2, TRT 3, TRT 4, TRT INT, TRT AVRASYA televizyon kanalları ve radyo kanalları TÜRKSAT uyduları üzerinden ve İnternet bağlantısı sayesinde tüm dünyaya yayın yapmaktadır.
TRT, Türkçenin doğru kullanılmasına özen göstermekte ve diğer radyo ve televizyon kanallarına örnek olmaktadır.
TRT’ye bağlı televizyon kanalları hala yurdumuzda diğer özel kanallardan daha yüksek bir izlenme oranına sahiptir.
</STRONG>