Türk sinemasının acı kaybı

[Anarchy]

Türk sinema tarihine "yakılan film"olarak geçen "Yorgun Savaşçı" filminin ünlü yönetmeni Halit Refiğ, İstanbul'da bir süredir tedavi gördüğü hastanede öldü.

Alınan bilgiye göre, Memorial Hastanesinde "safra kanalında tümör"teşhisiyle 28 Ağustosta tedavi altına alınan Halit Refiğ, dün yoğun bakımaalındı. Halit Refiğ, doktorların bütün müdahalelerine rağmen, saat 08.20sıralarında hayatını kaybetti.Bir süre önce kendisi için organize edilen "Ustalara Saygı" gecesindeyaptığı konuşmada, 1960'lı yıllardan bu yana emek verdiği Türk sinemasınınhayatında çok önemli bir yere sahip olduğunu belirten Refiğ, hayatındaki her şeyisinemaya borçlu olduğunu anlatarak, Türk sineması adına daha yapılacak çok şeyolduğunu dile getirmişti.

Yönetmen Halit Refiğ 1934'te İzmir'de dünyaya geldi. Refiğ, ilk ve ortaöğrenimini Şişli Terakki Lisesinde tamamladı, Robert Kolej Mühendislik Bölümündeokudu. Okul bittikten sonra askerliğini yedek subay olarak Kore'de yapan Refiğ,bu sırada amatörce 8mm filmler çekti. Refiğ, 1956'da, Nijat Özön ile birlikteyayınladıkları "Sinema" ve "Kim" isimli dergilerde, "Yeni Sabah" ve"Akşam" gazetelerinde sinema eleştirileri yazdı.Refiğ, Atıf Yılmaz'ın "Yaşamak Hakkımdır" isimli filmin asistanlığınıyaparak sinema alanındaki ilk çalışmasını gerçekleştirdi. 1960'ta ilk film olan"Yasak Aşk"ı çeken Refiğ, 1963'te "Şehirdeki Yabancı", 1964'te "GurbetKuşları", "Haremde Dört Kadın", "Bir Türk'e Gönül Verdim" filmlerine imzaattı ve bu filmlerle Moskova, Yeni Delhi ve Sorrento Film Festivallerinde çeşitliödüller kazandı. Refiğ, 1964 yılında "Gurbet Kuşları" ile Antalya AltınPortakal Film Festivali'nde "En İyi Yönetmen" ödülünü aldı.Halit Refiğ, 1970'li yıllarda Türk sinemasının bunalıma girmesiyletelevizyon filmlerine yöneldi. 1974'de Türkiye'de ilk defa İDGSA Film Arşivitarafından başlatılan eğitim çalışmalarına katıldı ve Sinema Kursları'ndaöğretmen olarak görev aldı. 1975'ten itibaren İDGSA Sinema-TV Enstitüsü'ndeÖğretim Görevlisi olarak çalışmaya başladı. 1975'te TRT Kurumu adına çektiği"Aşk-ı Memnu" ile televizyon dizilerine öncü oldu ve dikkatleri üzerineçekti.

TRT'de danışman kurulunda görev alan Refiğ'in, TRT adına 1981 yılındagerçekleştirdiği Kemal Tahir'in aynı adlı romanından uyarladığı "YorgunSavaşçı" adlı filminin yakıldığı ilan edildi. Bu film, 1993'te televizyonlardagösterildi.1976'da ABD'de Wisconsin Üniversitesi'nde, 1984 yılında Ohio DenisonÜniversitesi'nde eğitim çalışmalarına katıldı. Öğrencileri ile birlikte "TheIntercessors", "In the Wilderness" adlı filmleri gerçekleştirdi.Olgunluk döneminde daha çok düşünsel yanı ağır basan ürünler verdi."Teyzem", "Hanım", "Karılar Koğuşu", "İki Yabancı", "Köpekler Adası"gibi filmleriyle yurt içinde ve dışında birçok ödül kazandı. Yurt dışındakifestivallerde filmleri için özel bölümler ayrıldı, çeşitli konferans, seminer vebenzeri toplantılara konuşmacı olarak katıldı.1997 yılında Mimar Sinan Üniversitesi Senatosu kararı ile "OnursalProfesörlük" unvanı verilen Halit Refiğ'in 300'ü aşkın makalesinin yanı sıraaraştırma yazıları ve "Ulusal Sinema Kavgası" adlı bir kitabı bulunuyor.